Ze zagen de aanbesteding voorbijkomen en waren direct enthousiast bij Van Hoogevest Architecten. Als specialisten in renovatie en restauratie van belangrijk erfgoed, zagen ze een mooie uitdaging in de ontwikkeling van de gebouwen 66 en 72 tot een nieuw Helders stadhuis. Zo’n twintig jaar geleden waren ze immers ook al eens betrokken geweest bij de eerste renovatie van Willemsoord, rondom gebouw 60 en de kathedraal waar nu Theater de Kampanje in is gevestigd.
Maarten Bakker, ooit begonnen op de tekenafdeling van het architectenbureau en nu mede-eigenaar, werkte destijds aan die renovatie door onder andere de panden in te meten. “Die naam en locatie vielen me vorig jaar tijdens de aanbesteding meteen op. En ik dacht: het zou wel heel mooi zijn als we hieraan mee zouden kunnen werken. Het is zo’n unieke plek. Geen enkel gemeentehuis is volgens mij gevestigd op zo’n locatie. Het is heel uitdagend om zo’n puzzel met al z’n gebreken op te lossen.”
Ook erfgoedarchitect Jacqueline van Dam was meteen ‘superenthousiast’: “Willemsoord is een bijzonder militair complex, waar vanuit de bevolking ontzettend veel waardering voor is. Toen we uiteindelijk de aanbesteding hadden gewonnen, heb ik echt staan juichen. Ik ben toch zo’n anderhalve maand zeker twee tot drie dagen in de week ermee bezig geweest. Dan ga je je echt wel hechten aan zo’n project.”
Pragmatisch
In die voorbereidende fase is er vooral ook veel onderzoek gedaan naar de historie van de gebouwen en Willemsoord. “Er is in de geschiedenis nogal ruw omgegaan met gebouw 66”, stelt Jacqueline van Dam. “Mensen keken steeds vanuit de functie naar het pand. Heel pragmatisch. Eerst zat er een mastenmakersloods in, maar toen dat niet meer nodig was werd het een torpedoloods. Opeens kwamen er hellingbanen in en nieuwe deuren. Er werd een hoek afgesloopt en deuren weg gemetseld. In de Tweede Wereldoorlog is er zelfs nog een bom op gevallen. Er is dus een heel patchwork, een lappendeken, van gebruik. Het mooie is dat al die tijdslagen nog steeds heel goed zichtbaar zijn in het pand. En eigenlijk is het heel passend om nu een nieuwe tijdslaag toe te voegen. Mits het erin past, door het precies in lijn te laten zijn van het gebouw. Met waardering voor het pand. Daarom hebben we eindeloos studies gedaan en gekeken wat het beste past.”
Fantastische basis
De kwaliteit van de gebouwen 66 en 72 is in het ontwerp steeds het uitgangspunt geweest. “Je kunt al snel dingetjes toevoegen. Denk bijvoorbeeld aan een overdekte kap tussen de twee gebouwen. Maar daar hadden we helemaal geen behoefte aan”, zegt Maarten Bakker. “Daar wilden we echt van wegblijven.” Jacqueline van Dam: “De gebouwen hebben al enorm veel kwaliteiten. De houten constructie van gebouw 66 en de betonconstructie van gebouw 72 zijn een fantastische basis om mee te werken. We zijn niet bang om iets nieuws aan te brengen of te veranderen als het nodig is, maar dan moet het wel wat toevoegen. Dat is in de beginfase een balansspel geweest. We wilden alles harmonieus in elkaar schuiven.” Bakker en Van Dam memoreren het gesloten karakter van Willemsoord. “Het is een terrein, omgeven met water, dat in het verleden geen onderdeel van de stad was. Het stond er los van. Op het terrein zelf waren de gebouwen juist een onlosmakelijk onderdeel van het terrein. Alle deuren stonden open, iedereen kon in- en uitlopen. De buitenruimte ging naadloos over in de binnenruimte”, zegt Jacqueline van Dam. Maarten Bakker: “De publieke as die nu in het stadhuis komt, brengt dat weer terug. Er komt geen harde knip met de kade. De gebouwen zijn nu nog vrij gesloten, die proberen we meer te openen en transparanter te maken.”
Sieraad
Het toegankelijk maken van de gebouwen ziet Jacqueline van Dam als sieraad voor de stad. “Juist door er zo’n publieke functie als een stadhuis in de gebouwen te zetten, zijn ze geopend om ze te bewonderen.” Tot in de kleinste details wordt bestudeerd wat er wat dat betreft mogelijk is: “Hoe gaan we openingen maken, waar, hoe groot worden ze? Maken we openingen in het dak? Komen er nieuwe wanden? Een aardige puzzel”, vindt Van Dam.
Dit artikel is afkomstig uit de Stadhuiskrant editie 1. U kunt deze editie hier downloaden
Fotografie gebouwen: Max Hart Nibbrig
